انتخابات کانادا

این روزها تنور انتخابات کانادا گرمه و خب هرچند برخلاف ایران که ملت همه رنگ و وارنگ میشدن، اینجا خیلی هیاهویی به چشم نمی خوره، باز هم کمابیش فضای جامعه از این مساله متاثر شده. در کانادا در حال حاضر و با توجه به اطلاعات ناقص و اندک بنده، ۵ تا حزب وجود داره:

• محافظه کاران یا conservative ها به رهبری استفان هارپر، نخست وزیر فعلی کانادا
• لیبرال ها به رهبری جاستین ترودو
• نیودموکرات ها یا (New Democrat Party (NDP به رهبری تام مولکیر
• حزب کبکی یا Bloc Quebecois به رهبری ژیل دوسپ
• حزب سبزها یا Green Party به رهبری الیزابت می

دو تا حزب آخر یک جورهایی نخودی هستند، درصد طرفداران هر کدوم از اونها، زیر ده درصد در سطح فدراله (طبیعتا حزب کبکی در ایالت کبک طرفداران بیشتری داره). به طور سنتی، مناطق مخالف کانادا هرکدوم طرفدار یک حزب هستند. مثلا اونتاریو غالب اوقات گرایش به حزب لیبرال داره. یا آلبرتا به طور سنتی، به محافظه کاران گرایش داره (که البته این سری اینطور نشد).
دولت کانادا، یک حکومت پادشاهی مشروطه است! تعجب کردید؟! بله هنوز ما (و البته دوستان استرالیایی مون) جیره خوار علیا حضرت ملکه الیزابت هستیم! این همه دبدبه و کبکبه و عر و بوق، بله کانادا هنوز ملک لا یتعلق سرکار خانم ملکه الیزابته! هرسال هم بچه هاش یک سر میان به ملک آبا و اجدادیشون سر بزنن و صد البته هزینه پذیرایی و مهمانداری از خاندان فخیمه سلطنتی از جیب مالیات دهندگان پرداخت میشه! شدت این وابستگی هم به حدیه که روی پر استفاده ترین اسکناس کانادا یعنی ۲۰ دلاری، تصویر الیزابت خانومه و روی همه سکه ها هم تصویر ایشون ضرب شده (حالا اون ورش عکس گوزن و پدر پسر شجاع، یا همون سگ آبی نقش بسته ربطی به بحث ما نداره).
یک دموکراسی پارلمانی یا مبتنی بر مجلس هم داریم و نظام حاکم بر کانادا هم فدرالیه. البته و صد البته که حکومت دموکراسیه و خداییش بخوام بگم، واقعا این مملکت دموکراسی رو به نحو قابل قبولی مد نظر قرار داده و اجرا می کنه. سیستم قضاییش هم که مستقله (و این استقلال رو به شخصه دیده ام – زمانی که از وزیر مهاجرت وقت کانادا، جیسن کنی شکایت کردم و دادگاه فدرال رای رو به نفع من صادر کرد! من که هنوز پام رو به کانادا نگذاشته بودم و هنوز ویزا هم نگرفته بودم!)
رهبر حزبی که از بقیه احزاب در رای گیری عمومی بالاتر باشه، به عنوان نخست وزیر باید از مجلس عوام کانادا رای اعتماد بگیره و البته یک مرحله تنفیذ هم داریم، که توسط نماینده ملکه – که همون فرماندار کل کانادا و منصوب شده از طرف ملکه انگلستانه – برای نخست وزیر انجام میشه. این عمل هم در واقع یک خاله بازیه، چون هم نخست وزیر و هم انتخاب اعضای کابینه – که توسط نخست وزیر انتخاب میشن – از طرف فرماندار کل تنفیذ خواهند شد، گفتن حالا یک احترامی هم به ملکه بذاریم یک وقت بهش برنخوره! یک مجلس دیگه هم داریم به نام مجلس سنا که البته نه این و نه اون مجلس عوام نمی دونم کارشون بصورت دقیق چیه، فقط می دونم قانون تصویب می کنن و مالیات میگیرن!
هر ایالتی به طور جداگانه هم برای خودش یک دولت و یک نخست وزیر یا Premier داره. این نخست وزیر استانی رو نباید با نخست وزیر فدرال اشتباه کرد، محدوده نخست وزیر فدرال، کل کاناداست و سیاست خارجی و این الخورتک بازی ها رو اداره می کنه و نخست وزیر استانی قوانین اون استان رو وضع می کنه. در مورد مجلس اونتاریو قبلا نوشته بودم. پارسال که اومده بودم، ایالت اونتاریو در حال برگزاری انتخابات استانی بود و جریان هم این بود که حزب حاکم لیبرال به سرش زده بود مجلس اکثریت تشکیل بده که برای وضع قوانین استانی دردسری نداشته باشه، ریسک بزرگی کردن و جواب هم گرفتن. دولت فعلی اونتاریو به رهبری کتلین وین، یک دولت لیبراله و خانم وین بصورت واضح و رسما در انتخابات فدرال از جاستین ترودو حمایت می کنه.
امسال تابستون دولت محافظه کار آلبرتا هم خواست غلط اضافی بکنه و دولت اکثریت تشکیل بده. مجلس رو منحل کردن و انتخابات زودهنگام برگزار کردن، در ایالتی که بصورت سنتی پایگاه محافظه کارهاست، در اوج ناباوری مردم شست دست و به عبارتی انگشت میانه رو مودبانه به محافظه کاران نشون دادن و دولت استانی به حزب NDP تعلق گرفت! این مساله نشون داد که دیگه حتی ایالتی مثل آلبرتا هم به جار و جنجال محافظه کاران مبنی بر سیاست های اقتصادی – که عملا با پایین اومدن قیمت نفت به گند کشیده شده – اهمیتی نمیدن و چیزی بیشتر از حرف براشون اهمیت پیدا کرده.
در حال حاضر، رقابت نفس گیری بین سه جناح اصلی در جریانه. محافظه کاران به رهبری هارپر، تاکید بر سیاست های اقتصادی، معافیت های مالیاتی و همینطور سیاست های امنیتی دارن. به طور کلی، پولداران جامعه طرفدار این حزب هستند چون معمولا دو تا حزب دیگه بخصوص لیبرال ها، طرفدار فلسفه رابین هودی هستند که از پولدار بگیر و بده به فقرا. محافظه کاران هم از این مساله به نفع خودشون بهره برداری می کنن و اعلام می کنن که مالیات ها رو کم می کنیم و برای افراد پولدار جامعه به مناسبت همین ایام انتخابات یک سری مزایا هم در نظر گرفتن (از جمله بالاتر بردن سقف TFSA). در مقابل لیبرال ها و NDP به طبقه متوسط جامعه توجه بیشتری نشون داده اند و در یکی از آخرین اعلامیه های رسمی حزب لیبرال، ترودو رسما اعلام کرده که اگر روی کار بیاد، قانون نکبت بار C24 که توسط محافظه کاران تصویب شد رو لغو می کنه (این همون قانونیه که مدت زمان حضور در کانادا برای کسب شهروندی رو از ۳ سال به ۴ سال افزایش داد، دو نوع شهروندی درجه یک و درجه دو تصویب کرد و خیلی تبعات دیگه که به ضرر مهاجرین تموم میشه).
شخصا به حزب لیبرال و NDP تمایل دارم ولی راستش نمی دونم کدومشون بهترن. جاستین ترودو، فرزند پی یر ترودو یکی از نخست وزیران خوشنام و موفق پیشین کاناداست. یک چهره جوان، خوش مشرب و پر انرژی. تنها نکات منفی که از این آدم دیده ام، یکی تمایل ذاتی لیبرال ها به افزایش مالیات هاست و دومی طرفداری صریحی که در یکی از حمله های اسرائیل به فلسطینیها از دولت اسرائیل کرد. ناگفته نمونه که هارپر هم کلا پاچه خوار اسرائیله، در این حد که توی تل آویو یک خیابون رو به نامش اسم گذاری کردن. از طرفی مولکیر، آدم پخته تری به نسبت ترودو بنظر میاد ولی در مورد C24 هنوز اظهار نظری نکرده. منتها حزبش، حزب کار درستیه.
باید دید در ۲۰ اکتبر ۲۰۱۵، هارپر با یک اردنگی از دولت بیرون انداخته میشه یا نه. اون روز از امیلی می پرسم رای میدی؟ میگه آره (در مورد گرایش سیاسی هیچکس توی کانادا سوال نکنید، این از موارد نقض حریم شخصیه و مثل اینه که بپرسی چقدر حقوق می گیری). گفتم آره لطفا برو رای بده تا از شر هارپر راحت بشیم. می خنده و میگه: آره، جالبه که همه همین رو میگن!