باز میرسد… بوی ماه مالیات!

هرسال بعد از ژانویه نوبت این میرسه که هر کسی خودش رو محاسبه کنه و بفهمه چکاره است. این البته ربطی به دین مبین اسلام نداره، این سفارش موکد اداره CRA در کاناداست که البته اگر سفارشش رو به گوش جان نیوش نکنید، همون گوش جان رو می گیره و می تابونه و می پیچونه و خلاصه یک کاری می کنه که دادت در بیاد!
سال اول رو پیش یکی از دوستان بهروز رفتیم و زحمتش افتاد گردن یک بنده خدای اسپانیولی الاصل. منتها سال گذشته در مشورت با آقای مصطفایی، با یک آدم خبره دیگه آشنا شدم به نام رضا عزیز سلطانی و از اونجایی که در شناختن آدمهای کاردرست خبره هستم، فوری این آشنایی تبدیل به دوستی خیلی عمیقی شد.
مثل بقیه مشاغل، در حسابداری هم خیلی آدمهای مختلفی رو می تونید پیدا کنید. سوال اول اینه که اصلا چرا باید حسابدار داشته باشم؟ بالا گفتم که هرسال باید به اداره مالیات کانادا اعلام کنید که چقدر درآمد داشتید و چقدر مالیات داده اید و مابه التفاوت بدهکار یا بستانکار رو پرداخت یا دریافت کنید. حسابدار، برای شما این محاسبات رو انجام میده و با دریافت یک دستمزد معقول، مدارکتون رو برای اداره مالیات ارسال می کنه.
من نمیتونم خودم کارهای مالیاتیم رو انجام بدم؟
جریان همیشگی ما ایرانی هاست. بذارید سوال رو اینطوری بپرسم: من نمی تونم شغل خودم رو داشته باشم، تعمیرکار وسایل برقی خونه هم باشم (همون آدم فنی که قدیم ها حداقل یکیش توی هر خانواده بود!)، کامپیوترم هم خوب باشه، ماهواره هم نصب کنم، ماشینم رو هم خودم تعمیر کنم، سیم کشی برق خونه رو هم خودم انجام بدم و …
مسلما میشه به همه این کارها پرداخت. اما اینکه نتیجه نهاییش چی میشه رو خودتون حدس بزنید! در مورد حسابداری، رضا به من توصیه هایی کرد که خودم نسبت بهشون هیچ اطلاعی نداشتم. مثلا اگر همین وبلاگ رو دنبال کرده باشید، نوشته بودم که RRSP چیز بدرد بخوری نیست. رضا بمن گفت که اشتباه می کنم و RRSP باید به اندازه خریداری بشه تا در پرداخت مالیات صرفه جویی کنیم. این به اندازه بودن خیلی مهمه، نه باید زیاد باشه و نه کم. نسخه هم نداره، برای هرکسی با توجه به پرونده مالیاتیش تعیین میشه و البته رضای عزیز لطف کرد و برای امسال توضیحاتی رو به من داد که براتون میگم.
برای افراد متمول و مرفه بی درد! که دارای هاوس هستند، اجاره دادن زیرزمین یا همون بیسمنت خیلی اغوا کننده است. اما مخصوصا اگر تازه وارد باشید، شاید ندونید به درآمد حاصل از این اجاره، مالیات تعلق می گیره. این اجاره دادن حتی شامل اجاره پارکینگی که ازش استفاده نمی کنید هم میشه (مثل کاری که من کرده ام). اما نکته خطرناک تر که معمولا بسیاری از افراد بهش توجه نمی کنن، مالیاتیه که به Capital gain تعلق می گیره. یعنی چی؟
شما یک خونه می خرید به مبلغ ۱ میلیون دلار. ۲ سال بعد می فروشید به مبلغ ۱٫۶ میلیون دلار. اگر توی این خونه خودتون ساکن باشید، هرچی که ملک ترقی کرده نوش جونتون. اما… اما اگر بخشی از این خونه رو اجاره دادید، مثلا زیر زمینش رو یا مثلا پارکینگش رو، در این صورت به نسبت متراژ ملک و متراژ قیمتی که اجاره داده اید، باید نصف میزان افزایش قیمت ملک رو جزو درآمدهای اون سالتون محاسبه کنید و به دولت پرداخت کنید! فرض کنید خونه تون ۲۰۰ متر مربع و زیر زمینتون ۱۰۰ متر مربع وسعت داشته باشه. زیر زمین رو برای یکسال اجاره داده اید (و مالیات اجاره ای که دریافت کرده اید رو هم قبلا پرداخت کرده اید). اما هنوز مالیات Capital gain به گردن شماست! دولت انقدر سریش هست، که بازرس می فرسته و سانت به سانت رو هم اندازه می گیرن! برای دو سال، شما ۶۰۰ هزار دلار در ملک بالا سود کرده اید، که سهم زیر زمین میشه ۲۰۰ هزار دلار از کل متراژ. یکسال اجاره اش دادید، پس نصف این ۲۰۰ هزار دلار میشه Capital gain مشمول مالیات. دولت خیلی لطف کرده!!!! و نصفش رو بهتون می بخشه، اما ۵۰ هزار دلار باقیمانده به درآمدهای اون سالتون اضافه میشه و باید جمع این مبلغ با سایر درآمدهاتون رو به دولت برای محاسبه مالیات اعلام کنید. حال می کنید چه دولتی داریم؟!
آگاهی از هرکدوم از این موارد، در تخصص بنده و شما نیست. ندونستنش هم میتونه در مقاطع زمانی مختلف، به بهای سنگینی تموم بشه. اینجاست که ارزش یک حسابدار کار بلد معلوم میشه.
خب، همونطوری که گفتم آدمهای مختلفی در جاهای مختلف و با نرخ های مختلف کار می کنن. حتی مثلا وقتی میریم خرید، توی سنتر پوینت مال یک سری آدم نشستن و کار مالیات انجام می دن. چرا ندیم به اونها؟ چون اونها نمیشینن این محاسبات و این توصیه ها رو انجام بدن! بعد هم مثلا ورداشته زده با ۶۰ دلار کارتون رو انجام میدیم، این نرخ پایه است! وقتی نشستید، به ازای دونه دونه برگه هایی که دارید از ۱۰ دلار به بالا پول اضافه تر باید بدید. برگه T4 جدا، T5 جدا و همینطور برو جلو!
چه افرادی باید مالیات بدن؟
تقریبا همه. اگر از اداره مالیات CRA نامه ای دریافت کرده اید که باید تکس پر کنید. اگر در سال گذشته ملکی را فروخته اید. اگر مجبور هستید به دلایلی مستمری کهنسالی یا پول دریافت شده از بیمه بیکاری را پس دهید. اگر درآمد بیزینس شخصیتون ( و نه شرکت) بیشتر از ۳۵۰۰ دلار در سال است.
آقا، من در سال گذشته درآمدی نداشتم ومشمول نکات گفته شده در بالا نیستم. آیا باید تکس پر کنم؟
بله عزیز دل برادر! شاید شما از دولت طلب داشته باشید (بابت کردیتهای مالیاتی که حسابدارتون تشخیص میده). شاید کردیتهای HST یا GST شاملتون بشه. شاید خودتون یا همسرتون برای کمک هزینه فرزند میخواهید درخواست کنید. شاید بخواهید کردیتهای تحصیلی را ثبت کنید که در سالهای آتی که درآمد دارید استفاده کنید. شاید بخواهید سقف RRSP را مشخص کنید.
اغلب اوقات اداره مهاجرت برای سیتیزن شدن شما، اسپانسر شدن برای همسر یا بستگان خودتون یا همسرتون و یا فرستادن دعوت نامه به اظهار نامه مالیاتی شما احتیاج داره. بانکها و موسسات مالی برای ارایه وام مسکن و سایر وام ها به این مدارک دولتی نیاز دارند.
خلاصه، دو چیز در کانادا چاره نداره: مرگ و مالیات!
مهلت فایل کردن مالیاتم چه وقت هست؟
معمولا آخرین روز ماه آوریل برای مالیات اشخاص و ۱۵ ماه جون برای افرادی که یا خودشان و یا همسرشان خویش فرما هستند ( شرکت ندارن و تحت اسمشون کار میکنن). مهلت سال ۲۰۱۶، دوم ماه می ۲۰۱۷ هست.
همسر من خویش فرما هست، پس من دیرتر مالیاتم را پرداخت می کنم؟
شما تا ۱۵ جون فرصت دارید، ولی اگر پس از محاسبات مربوطه بدهکار شدید، دولت بهره مالیاتی را از روز اول می (دوم می برای ۲۰۱۷) محاسبه می کنه و ازتون میگیره!
من فعلا پول ندارم، هر وقت داشتم مالیاتم را پر می کنم!
عواقب پر نکردن مالیات خیلی بدتر از عدم پرداختش هست. حتما مالیاتتون را پر کنید و اگر توانایی پرداخت را ندارین، فورا با اداره مالیات تماس بگیرین. اونا تمهیداتی مثل پرداختن به صورت قسطی رو بهتون میدن. هرقدر که تماس شما دیرتر بشه، مشکل پیچیده تر میشه و هزینه بهره دیر پرداختن و جریمه بیشتر.
حالا در مورد RRSP
این یک اهرم ثبت شده(Registered) با دولت فدرال هست که پرداخت مالیات را به زمان کم درآمدتر زندگی موکول می کنه که معمولا زمان کم درآمدتر زمان بازنشستگی هست. زمانی که شما در طول سال یا در ۶۰ روز اول سالِ بعد مبالغی را در این حساب سرمایه گذاری می کنین این مبلغ در کم کردن مالیات پرداخت شما تاثیر داره.
این ۶۰ روز، برای سال ۲۰۱۷ میشود اول مارچ (که گذشت!)
از کجا بخریم؟
موسسات مالی و بانکها. من خودم از یک شرکتی خریدم که اگر مایل بودید برام کامنت بذارید تا توضیح بدم. با مسئولیت خودتون البته!
چقدر بخریم؟
برای سال مالی ۲۰۱۶ بیشترین مبلغی که در سال میتونید خرید کنید، کوچکترین این ۳ پارامتر هست:

• $۲۵,۳۷۰
• ۱۸ درصد درآمد سال ۲۰۱۶
• مبلغ مانده بعد از کسر بازنشستگی که کارفرما محاسبه کرده

مطلب جالب در این مورد اینه که هر سالی که حد مجازتون را نخریدید، این حد از بین نمیره و به سال بعد منتقل میشه.
حالا اگر از این حد مجاز بگذریم چه اتفاقی میافتد؟
خیلی خطرناکه حسن! البته این اتفاق خیلی به ندرت میفته که کسی ۲۵ هزار دلار در سال پول نقد داشته باشه و در سرمایه گذاری های دیگر مثل مسکن مشارکت نکنه. اگر این اتفاق افتاد، تا ۲۰۰۰ دلار بدون جریمه است، ولی نمی تونید این عدد را به عنوان اهرم برای پایین آوردن مالیات استفاده کنید. اگر از ۲۰۰۰ دلار بیشتر شد، باید ۱ درصد جریمه بدهید روی تکسی که بدهکار می شدید و دیگه محاسباتش کار من و شما نیست!
همه اینها رو گفتم. حالا چرا رضا؟
رضا، CPA هست. یعنی Chartered Professional Accountant. یعنی حسابدار رسمی یا حسابدار خبره. حسابدارهای رسمی در هر استانی از کانادا عضو انجمن حسابداری استان مربوطه هستند.
برای کسب مدرک CPA, بعد از دریافت لیسانس حسابداری باید ادامه تحصیل داد و چند امتحان را گذراند تا این مدرک را گرفت.
چرا حسابدار خبره یا CPA؟
هر کسی میتونه اعداد رو تو نرم افزار وارد کنه، حتی نرم افزارهایی هستن که به صورت مجانی می تونید خودتون داشته باشید. ولی یک حسابدار رسمی، با توجه به دانشی که بر اساس مطالعه آکادمیک پیدا کرده میتونه موقعیت مالی شما را آنالیز کنه و از قوانین و تبصره های مالیاتی برای استفاده از کردیتها استفاده کنه. در ضمن میتونه برای سالهای آتی به شما پیشنهاد بده.

اگر خواستید با رضا تماس بگیرید، آدرس سایتش http://www.taxhint.ca هست.