ای که پنجاه رفت و در خوابی…

البته هنوز ۵۰ ساله نشدیم، ولی یادمه سال های ۸۵ تا ۸۷، عطش عجیب و غریبی برای یادگیری و یا بهتر بگم، سر در آوردن از سیستم های بانکی داشتم. اون زمان دو سه نفر دیگه هم حس و حال من رو داشتن، تا زمانی که توی سامان بودم امیر ارسلان پایه این کارها بود و با هم چه روزها و شبهایی سیستم های کیش ویر رو شخم می زدیم و مهندسی معکوس می کردیم، دکتر فاطمی که اون زمان مدیر عامل کیش ویر بود، خیلی بدنبال ایجاد انحصار در سیستم های نرم افزاری و بانکی شرکتش داشت (که خب الیته منطقی هم هست، برای اولین بار سیستم هایی رو توی ایران ارائه کرده بودن که تا مدتها و شاید هنوز بی رقیب بود). منتها من هیچ وقت به خاطر ندارم که از جنگیدن خسته یا ناامید شده باشم. در زمینه بانکداری الکترونیک هنوز هم که هنوزه، مستندات و دانش فنی خیلی با احتیاط ارائه میشه و خیلی بندرت میتونید در این مقوله چیز یاد بگیرید. حالا الان که خوب شده و خیلی مستندات از طریق خود شرکت های پرداخت و همینطور بانک مرکزی و شاپرک در اختیار مردم قرار گرفته، زمان ما که این چیزها هم نبود و تلاش هایی که من و امیر می کردیم واقعا دیدنی بود! از روی لاگ فایل هاسعی می کردیم سر از کار داخل سیستم دربیاریم، وضعیت طوری بود که رمزهای دسترسی به سرورهای خودمون رو هم نداشتیم و با چه فلاکتی کلمات عبور رو حدس می زدیم یا کش می رفتیم تا بتونیم داخل سیستم سرک بکشیم!
بعدها که رفتم اینفوتک، دیدم شهاب هم دچار همون مالیخولیای منه، با حرص و ولع چقدر مستندات سوییچ های مختلف اون زمان رو جمع آوری کردیم، از HPS بانک مسکن بگیر تا S2M خود اینفوتک و سوییچ خدمات انفورماتیک و …
یک روز به خودم اومدم و دیدم هزاران مستند جمع کرده ام که خیلی هاشون رو حتی باز هم نکرده ام! اون زمان دیدم که این کار نون و آب نمیشه و از جمع آوری مستند و یا حتی چشمان وق زده مردم – که تو چقدر حالیته و چقدر می فهمی و … – سبزی فروش یک کیلو سبزی هم دستت نمیده! شروع کردم به سر و گوش جنبوندن و این ور اونور کانال زدن و رابطه تراشیدن و پروژه های جانبی گرفتن. البته بعدها بدلیل اینکه برای کانادا اقدام کرده بودم و نمی خواستم منصور رشتی رو از خودم برنجونم، دور و بر کار بانکی نرفتم (مگر مواردی که با اطلاع خود منصور بود). ولی از وب سایت آموزشگاه زبان سفیر گرفته (که هنوز هم از سیستم اولیه ای که من براشون طراحی و پیاده سازی کردم استفاده می کنن) تا سیستم اتوماسیون برای شرکت های بین المللی، اولین سیستم جامع پستی ایران و خلاصه هر چی که فکرش رو بکنی کار کردم. تجربیاتی که در این پروژه ها با توجه به تنوعشون کسب کردم، باعث شد کم کم نقشم از برنامه نویس به سمت طراح و آنالیست سیستم تغییر کنه و خب، به صورت موازی به بیزنس هم که علاقه ذاتی داشتم و از معامله کردن و ریسک کردن هم لذت وافر می بردم و می برم.
این اواخر با یکی دو تا از بچه ها که در تماس هستم (و شاید دلشون نخواد که اینجا اسمشون رو ببرم)، متوجه شده ام که این سیری که من طی کرده ام، کمابیش برای همه اتفاق افتاده. حالا یکی مثل من که عاشق پول و  ماکیاولیسته، زودتر به این فکر می افته که عالم بی عمل مثل زنبور بی عسل می مونه، یکی دیرتر. اما برام جالبه که می بینم، دوستانی که یک زمانی خودشون صرفا دنبال کار فنی بودن و سفت و سخت عنوان می کردن که تا آخر عمر حرفه ای همچنان آدم فنی می مونن، به صرافت این افتادن که از اون حال و هوا خودشون رو بکشن بیرون و به سبک دیگه ای به زندگی نگاه کنن. آدم گاهی اوقات انقدر در روزمرگی زندگیش غرق میشه، که بقول این خارجی ها، bigger picture رو از دست میده. درگیر جزئیات روزمره زندگیش میشه و فراموش می کنه هر از گاهی باید لنز دوربینش رو از حالت زوم بیاره بیرون، و وسیع تر به زندگیش، به آینده اش و به برنامه هاش نگاه کنه. الان خیلی از دوستان قدیمی من به این فکر افتادن که باید یک کاری کنیم، خارج از کارهایی که تا بحال می کردیم. خارج از اون دیدگاه کارمندی که داشته ایم و مثل بلای جونمون شده. از پیچیدگی های ذهنی باید کم کنیم، برای هر چیزی دنبال راه حل فنی نگردیم. باید بریم دنبال پیدا کردن راه کسب و کار، بریم دنبال اینکه چیزی بسازیم که خودش تولید ثروت کنه، نه اینکه هر روز مجبور باشیم فسفر بسوزونیم و از سلول های خاکستری بدبخت کار بکشیم. شوخی بردار نیست، سن و سالمون رفته بالا و تا چشم به هم بزنیم همون پنجاهی که سعدی گفته میرسه و می بینیم که در خوابیم.
اینم از مطلب امشب، دیگه کانادا خیلی سوژه برای صحبت کردن نداره…