Simplexity Thinking

ما که نتونستیم حریف حضرات توی شرکت بشیم که یک دوره درست و حسابی و کاربردی ما رو بفرستند تا ضمن کسب اطلاعات و یک مدرک کانادایی، برای شرکت هم بتونیم مفید واقع بشیم! ولی یکی از مشتریان شرکت، یک سری دوره آموزشی برگزار می کنه که فکر می کنم تونسته مدیران رو قانع بکنه، بجای بخشی از پولی که قراره به ما بده، یک دوره آموزشی برامون برگزار کنه. من قبلا هم توی کانادا یکی دو تا دوره رفته بودم، چند تا هم کارگاه و وبینار رو رفتم، و همه شون به نظر من ۱۰ درصد مطلب و ۹۰ درصد جفنگیات و وقت تلف کردن و به عادت همیشگی این مرز و بوم، وانمود کردن به کار کردن بود. منتها مزیت این دوره برای من این بود که ببینم اگر قرار باشه یک دوره پولی برم چطوره، همچنین یک روز از رفتن به سرکار معاف می شدیم و در کنار این مقوله، شهر برلینگتون رو هم می تونستم ببینم. شهری که بین میسی ساگا و همیلتون قرار گرفته.
سه شنبه هفته پیش همه بچه های شرکت شال و کلاه کردیم و رفتیم اینجا:

منطقه خیلی باحالی بود، دور از شهر و ساکت و خلاصه یک جای خیلی دبش برای اینکه توی زمستون، داخل شومینه (که نداشت!) هیزم بذاری و چای و آش بخوری! ولی خب ما رفته بودیم برای آموزش! بنابراین کلاس رو شروع کردیم. ایده اصلی این بود که چطور فکر کنیم، یا بهتر بگن چطور ساده فکر کنیم. روش تفکر رو هم مالک این مجموعه به نام Min Basadur ابداع کرده بود. چیزی که من در تمام جلسات و کلاس های آموزشی کانادایی دیده ام، تشویق به کار تیمی و مشارکت بصورت فعال بوده. چیزی که بسیار کمرنگ و حتی در مواردی به طور کامل در نظام آموزشی ما نادیده گرفته میشه.
چند نفر یادشون میاد معلم یا استاد اسم آدمها رو یادش بره و دوباره و سه باره و صدباره اسم یک نفر رو سوال کنه؟ اینجا خیلی راحت مساله رو حل می کنن! روی یک برچسب قبل از ورود به کلاس اسمتون رو می نویسید و میزنید به سینه تون. اینطوری هم معلم و هم بقیه می تونن شما رو به راحتی صدا کنن!
معمولا در اتاق تدریس، علاوه بر تخته وایت برد، یک ویدیو پروژکتور و یک یا چند تخته دیگه هست که روش یک دفتر خیلی بزرگ چسبوندن و میشه با ماژیک روش نوشت و اینطوری بجای اینکه هی تخته رو پاک کنید، میشه به سادگی ورق بزنید و یک صفحه جدید بیارید.
کل مطالب کلاس رو می تونم در این چند جمله خلاصه کنم: برای حل یک مساله یا مشکل، هیچ ایده ای رو از هیچ کس نادیده نگیرید و همه رو تشویق کنید که هرچی به ذهنشون می رسه بیان کنن. به این مرحله، diverge میگیم. بعد از اون، همه ایده ها رو روی یک کاغذ بزرگ یا تخته یا هرچیزی بنویسید و بر حسب نوع مساله، به همه افراد تیم یک یا چند استیکر بدید (برچسب رنگی، نمی دونم پونز رنگی، یک چیزی که نشون دهنده انتخاب افراد باشه) و ازشون بخواهید ایده ای که بذهنشون درست میرسه رو با اون استیکر یا پونز رنگی مشخص کنند. اینطوری می تونید از بین همه ایده های مطرح شده، اشتراکاتشون رو پیدا کنید. به این مرحله، converge گفته میشه.
مثلا فرض کنید می خواهید بفهمیم چرا شرکت در اجرای پروژه هاش گند میزنه. ایده های مطرح شده می تونن اینها باشن:

• مدیریت مشکل داره
• کارمندان انگیزه کافی ندارن
• پروژه ها خیلی خسته کننده و مسخره به نظر می رسند
• اتلاف وقت در پروژه ها زیاده
• بیش از توانمون پروژه قبول کرده ایم
• افراد دانش و تجربه کافی برای انجام کارها رو ندارن

حالا به همه افراد تیم دو تا برچسب رنگی میدیم و ازشون می خواهیم دو تا دلیل اصلی که از میون این دلایل به ذهنشون می رسه رو انتخاب کنن و جلوش یک برچشب رنگی بچسبونن. بعد ازشون می خواهیم دلیل انتخابشون رو بگن: فلانی اتلاف وقت در پروژه ها زیاده رو انتخاب کردی؟ هرکسی دلیل انتخابش رو میگه و نکته اینجاست که هیچ کس حق نداره کسی رو مسخره کنه یا بقول Basadur، قضاوتش کنه (این از نکات بسیار مهم جامعه کاناداست، مدارا با هرگونه عقیده و عدم تمسخر نظر دیگران – اگر راهی کانادا هستید این عادت رو در خودتون به وجود بیارید و اگر هم قرار نیست بیایید کانادا، برای ارتقای فرهنگ زندگی در ایران به این مساله توجه کنید). در نهایت دو تا ایده ای که از همه بیشتر مورد توجه افراد بوده رو انتخاب می کنیم. طبیعتا مرحله بعدی، پیدا کردن راه حله. مجددا همه برای رفع اون دو تا مشکل، ایده های مختلفی رو ارائه می کنن (مجددا diverge). بعد دوباره هرکسی به ایده ها رای میده و converge می کنیم و به این ترتیب راه حل یک مشکل پیدا میشه.
نکته بسیار جالب این روش، مشارکت همه افراد درگیر یک پروژه است. خاطرم میاد توی یکی از محیط های کاری که کار می کردم، زمانی که من یک کارشناس بودم برای بررسی یک مشکل تنها کسی که آدم بحساب نمیومد، کسی بود که قرار بود اون کار رو انجام بده! مدیران برای خودشون می نشستن و تصمیم می گرفتن که فلان کار رو بکنیم، بعد موقع اجرا معلوم میشد اصلا ابزار و لوازم اون کار رو در اختیار نداریم! گند می خورد به همه چیز. تازه در این موارد، اون مدیران احمقی که خودشون یک سر سوزن فهم مساله رو نداشتن، بادی هم به غبغب می انداختن که: من رفتم پروژه رو گرفتم، دیگه باقیش با تو! یکی نبود بهش بگه خب الاغ عزیز، بحث پروژه گرفتن باشه منم میرم از سازمان انرژی هسته ای پروژه غنی سازی اورانیوم می گیرم، وقتی ابزارش رو نداری چه هنریه که تو رفتی و به خرج دادی؟! جالب هم این بود که وقتی کار شکست می خورد، کسی که متولی پیاده سازیش بود مقصر معرفی می شد!
تنها جایی که دیدم در ایران درست کار می کرد، اینفوتک و در زمان مدیریت علی روی مسائل فنی بود. وقتی قرار بود یک کاری رو مثلا آبدارچی شرکت برای جابجا کردن وسائل انجام بده، خود طرف رو علی صدا می کرد و بهش مساله رو تفهیم می کرد. البته نه اینکه همه چیز درست باشه و همه کارها بدون ایراد انجام بشه ولی حداقل اگر مثلا آبدارچی میگفت زن من بارداره و میخوام ببرمش بیمارستان،حداقل معلوم میشد که این تداخل وجود داره و براش از قبل فکر می شد. نقطه عکسش، محل کار قبلیم بود که تازه وقتی مریض میشدی و توی خونه می خوابیدی، زنگ میزدن به موبایلت و به خونه که فلان پروژه خوابیده!