کارت های اعتباری

برای همکاران سابقم احتمالا این نوشته جذابیتی نداره! همینطور برای کسانی که چند وقتی هست ساکن بلاد خارجه هستند. اما برای افرادی که هنوز ایران هستند، این مطلب مفید خواهد بود.

در ایران، تقریبا همه تراکنش هایی که با کارت انجام می دادیم، روی کارت نقدی یا بقول این وریها، debit انجام می شد. اما خارج از ایران، عمده تراکنش ها روی کارت های اعتباری صورت می گیره. در مورد کارت های دبیت، این کارت ها متصل به یک حساب واقعی هستند، به این معنی که شما رفتید بانک، حساب باز کردید، درخواست یک کارت نقدی هم دادید (که مثلا RBC خودش رو لوس می کنه و بهش میگه client card، ولی ماهیت و عملکردش همون کارت نقدیه). در ایران، بانک ها منتتون رو میکشیدن و کلی آفر و سود و جایزه و … بهتون می دادن که بیایید پولتون رو بدید به ما، اینجا برعکسه! اگر پیش بانکی حساب باز کنید، ازتون پول هم می گیره! مثلا RBC چند نوع حساب جاری بهتون پیشنهاد می ده، که دیگه کمترینشون ماهی ۴ دلار شما رو تیغ می زنن. البته می تونید چند محصول از این بانک رو استفاده کنید و اون حساب Day to day banking رو مجانی داشته باشید. حس و حالش رو داشتم و خواننده هم اگر داشت، در مورد حساب های بانکی RBC هم می نویسم.
بگذریم. کارت های اعتباری هم پشتشون یک حساب هست، منتها این حساب، مجازیه. حالا باز این حساب رو یک عده میگن virtual account، بعضی ها میگن shadow account، اینم مهم نیست. به هر حال کارت بدون داشتن حساب متصل به کارت، اصلا کارت بانکی نیست. وقتی تشریفتون رو میارید کانادا، بدلیل سیاست های مهاجر دوستانه این مملکت، تقریبا همه بانک ها به شما یک کارت اعتباری با سقف ۱۰۰۰ دلار، بدون اینکه سابقه اعتباری یا کار داشته باشید میدن. نگرانشون نباشید! اونها خیلی بهتر از من و شما می دونن که همه با یک پشتوانه مالی پاشون رو گذاشتن اینجا، یعنی شمای مهاجر که فکر می کنی در مقابل این همه آدم کانادایی مفلس هستی، باید بدونی که اصلا هم اینطور نیست! اینجا ۱۰ هزار دلار پول توی حسابت باشه، جزء اقشار متمول جامعه هستی! حالا این همه ماشین آخرین مدل و خانه های آنچنانی چیه داستانش؟ همه اش قرضیه عزیزم! همه رو با فایننس و mortgage خریده ان، شما هم چند صباحی که اینجا باشی راهش رو یاد می گیری و الهی به امید تو (میفتی توی همون چاه هایی که توی مدیریت مالی قسمت اول گفتم). برای همینه که همه شرکتهای خودرو سازی، میگن اگر نقد بدی، چند هزار دلار بهت تخفیف میدم. در واقع اون تخفیفی بهت نمیده، فقط سود پولی که ماهانه قراره پرداخت کنی رو بهت می بخشه!
بازم بگذریم. روز اول که کارت اعتباری برای شما پست میشه، باید زحمت بکشید و فعالش کنید. من از طریق اینترنت بانک اینکار رو کردم، یک راه دیگه اش هم اینه که به شماره تلفن مجانی که همراه دفتر دستک کارت براتون می فرستن زنگ بزنید و فعالش کنید. بعدش، یک عدد کارت اعتباری بین المللی دارید که می تونید باهش هرجایی که این کارتها رو پذیرش می کنه (تقریبا همه دنیا بجز چند تا استثنا، از جمله ایران!) ازش استفاده کنید. چی از این بهتر؟! ۱۰۰۰ دلار پول بهتون دادن و بسم الله، بریم خرجش کنیم!
قصه پر غصه ما، از اینجا ببعد شروع میشه! اولا، برداشت نقدی با استفاده از کارت اعتباری، چیزی تو مایه های نقره داغه! بانکی که به حساب شما، ماکزیمم سالی یک درصد (بله، یک درصد!) سود میده، بابت برداشت نقدی – دریافت اسکناس – از طریق کردیت کارت، سالی ۲۲ درصد سود میگیره! متوجهی عزیزم؟! یعنی اگر کارت اعتباریت رو توی خودپرداز وارد کردی و گفتی بهم ۱۰۰ دلار بده، سالی ۲۲ دلار هزینه اون ۱۰۰ دلار برات محاسبه میشه. بصورت روز شمار. پس بدانید و آگاه باشید که به هیچ عنوان از طریق کارت اعتباری، برداشت نقدی نکنید. برداشت نقدی اسکناس، فقط با کارت debit باید باشه و السلام.
حالا می ریم با این کارته شروع می کنیم خرید کردن. نکته بعدی اینه که نباید پاتون رو از گلیمتون درازتر کنید. بعضی بانکها، اگر از سقف اعتباریتون تخطی کنید، جیزتون می کنن! یعنی جریمه خوشگلی خواهید شد که به یادتون بمونه، پاتون رو به اندازه گلیمتون دراز کنید. اوکی، من شروع کردم به خرید، بعدش چی؟
هر کارت اعتباری یک دوره پرداخت داره که بهش grace period گفته میشه. توی این مدت، اگر بدهی تراکنش های خریدتون رو به موسسه صادر کننده کارت پرداختید، که هیچ. شما رو به خیر و اونها رو به سلامت. اما اگر این مدت گذشت و پرداختش نکردید، بر حسب نوع قراردادی که بسته اید باید به شرکت صادر کننده کارت، سود پرداخت کنید. مثلا ویزا کارت من، سالانه ۲۰ درصد سود دریافت می کنه. ولی یکی از مستر کارتهام – که صادر کننده اش هادسون بی است، نه RBC – سالی ۳۰ درصد سود می گیره. برای ادامه توضیحات، توجه شما رو به گزارش خبرنگار واحد مرکزی خبر، آقای معصومی از رررررررررم جلب می کنم!

در قسمت Current balance، میزان بدهی تایید شده بنده به بانک رو ملاحظه می کنید. من بیچاره، تا تاریخ ۶ ژانویه ۲۰۱۵ مبلغ ۵۲۱ دلار و خرده ای به بانک بدهی تایید شده دارم. یعنی هرکاری کنم، این پول رو باید بدم!
در بخش Available Credit، میزانی که هنوز می تونم باهش معلق بزنم رو می بینید. ۴۳۴۲٫۹۷ دلار از ۵۰۰۰ دلار هنوز قابل استفاده است، میشه باهش خرید کرد و بدهی بالا آورد!
یک سوال. جمع ۵۲۱ دلار با ۴۳۴۲ دلار که میشه ۴۸۶۴ دلار. پس بقیه ۵۰۰۰ دلار کجا رفت؟
اگر چشم بصیرتتون رو باز کنید، متوجه یک قسمتی میشید تحت عنوان Authorized Transactions. این تراکنش ها رو شما انجام دادید، یعنی اجازه اش “ظاهرا” از طرف شما صادر شده. اما هنوز راه برای عقب گرد هست. هر تراکنشی که انجام میدید، تا ۷۲ ساعت قابل claim کردن و dispute هستش. ممکنه کارت شما سرقت شده باشه یا کسی از روی اینترنت اطلاعاتش رو دزدیده باشه (مثلا همین چند وقت پیش با اجازتون ۲۰ میلیون کارت شرکت تارگت لو رفت). در اینجا چون خود این حضرات می دونن چه گند کاریهایی ممکنه با سیستمشون به بار بیاد، امکان این رو میدن که بتونید تراکنش رو باطل کنید. با بانک تماس میگیرید و بهشون اثبات می کنید که این تراکنش رو من انجام نداده ام. اگر قبول بکنن، تراکنش decline میشه و اعتبار به کارتتون بر می گرده.
گزینه Last Statement Balance، مبلغ و تاریخ آخرین صورتحساب صادر شده برای شما رو نشون میده. معمولا صورتحساب شما، ماهی یکبار صادر میشه و از طریقی که خودتون تعیین می کنید (پست، آنلاین) بدستتون میرسه. مبلغ تعیین شده، میزان بدهی شما تا اون تاریخ هستش که مهلت پرداختش، در قسمت بعدی تعیین شده.
شما مشتری بد حسابی هستید، اگر حداقل مبلغ تعیین شده رو تا تاریخ تعیین شده به بانک پرداخت نکنید. یعنی توی قسمت Minimum Payment، می بینید زده ۱۰ دلار تا تاریخ ۱۲ ژانویه ۲۰۱۵٫ یعنی من اگر تا روز ۱۲ ژانویه ۲۰۱۵، مبلغ ۱۰ دلار رو به بانک پرداخت نکنم، اون Fico score که قبلا در موردش حرف زدم رو با دست خودم بخاک و خون کشیده ام! حالا اگر بیشتر از ۱۰ دلار پرداخت کنم چی میشه؟ بانک کمی خوشحال میشه! ما به التفاوت مبلغ Last Statement با Minimum Payment، پولیه که بانک از من بابتش سود دریافت خواهد کرد. کدوم سود؟ آفرین، همون ۲۰ درصد سود تراکنش خرید. حالا بانک چرا کمی خوشحال میشه؟ چون ترجیح میده شما همون حداقل رو پرداخت کنید، تا بتونه بابت بقیه اش ازتون سود بگیره! من که داغ این مساله رو به دل بانک های این خراب شده گذاشته ام و اگر خدا عمری بده، خواهم گذاشت!
گزینه Last Payment هم که مشخص می کنه در چه تاریخی، چه میزان پول بابت صورتحساب کارت اعتباریتون داده اید. همونطور که ملاحظه می کنید، من همه اش رو داده ام که قشنگ بانک رو بچزونم!
حالا اگر شما از اون مبلغ سقف کارت اعتباریتون، بیشتر توی این حسابه بریزید چی میشه؟ اتفاق جالبی میفته! حساب، منفی میشه! حساب کارت اعتباری، می تونه منفی بشه و اون زمانیه که شما بیش از اعتباری که بهتون داده اند، پول توش بریزید.
این از قوانین کارت اعتباری. اما این همه کارت های رنگ و وارنگ چیه داستانشون؟
۷۰ درصد بازار بین المللی کارت های اعتباری، در اختیار شرکت ویزاست. ۳۰ درصد بقیه بین مسترکارت و امریکن اکسپرس و دیسکاور و نمی دونم JCB و … تقسیم شده. بنابراین ویزا خیلی خیلی گردن کلفته. بابت همین، هزینه پردازش تراکنش های ویزا بالاتر از بقیه است. زورش میرسه، و میگیره! اینجا هم مثل ایران نیست که تا سر و صدای اصناف در اومد، بانک مرکزی و شاپرک غلاف کردن و خفه خون گرفتن! اینجا ویزا یکه تازی می کنه و هرچی هم بگه باید همه بگن چشم! شرکت های دیگه برای اینکه بتونن با ویزا رقابت کنن، میان و مثلا هزینه پردازش تراکنششون رو پایین میارن. مثلا من خیلی جاها رو دیدم که ویزا قبول نمی کنن، ولی مستر کارت رو چرا. برای همینه که من دو تا کارت اعتباری دارم، تا باهر دو بتونم نیازهام رو پوشش بدم.
ویزا، امکان این رو فراهم می کنه که مثلا اگر هرجای دنیا خواستید ماشین کرایه کنید، با کارت گلد یا پلاتینیوم، از پرداخت بیمه ماشین معاف باشید (حالا نه اینکه برید باهش فراری و مازراتی کرایه کنید، بعد هم تصادف کنید و بگید ویزا پولش زو میده ها! ماشین های لوکس از این قاعده مستثنی هستند). یا مثلا من ویزا کارت پلاتینیوم دارم، هر یک دلار که خرید کنم، بهم یک امتیاز میده. با این امتیاز ها، می تونم بلیط هواپیما بخرم. ویزای گلد، به ازای هر دو دلار، یک امتیاز میده. بعضی کارت های ویزا، به شما امکان صرف کردن امتیازاتتون در پمپ بنزین ها رو میدن.
مستر کارت در مقابل، امکان cash back به شما میده. یعنی مثلا مستر کارت RBC، به ازای خریدهایی که از خوار و بار فروشی ها می کنید، ۲ درصد و به ازای سایر خریدهاتون، یک درصد از پولی که پرداخت کرده اید رو محاسبه می کنه، بعد مثلا آخر سال می تونید درخواست بدید یک کارت هدیه فلان دلاری (معادل پولی که جمع کرده اید) بهتون بدن.
بعضی کارت های اعتباری، هزینه اشتراک سالیانه دارن، مثلا ویزا کارت من سالی ۱۲۰ دلار هزینه داره. بعضی ها هزینه اشتراک ندارن، مثل مسترکارت. اینها همه بامبول ها و بازی هاییه که درمیارن تا شما رو به خرید بیشتر تشویق کنن. برای همینه که گفتم ۱۰ هزار دلار پول توی حسابتون داشته باشید، آدم متمولی هستید! برای دیدن کارت های اعتباری RBC اینجا رو کلیک کنید.

خدایی یک ساعت نشستم اینها رو نوشتم ها! باید یک فکری به حال این وبلاگه بکنم، از کار و زندگی انداخته منو به طور کامل!