نحوه برخورد با کارمند خاطی

اگر در ایران با کارمند مساله داری برخورد می کردیم، روال به این ترتیب بود که تا مدتها کاری به کار طرف نداشتیم و یک دفعه کاسه صبر یک مدیر لبریز میشد و معمولا هم کار با داد و بیداد و فحش و فضیحت همراه بود. دست آخر هم معمولا اینطوری بود که کارمند خاطی – تازه اگر زیر بار می رفت که مقصره! – الکی یک ابراز ندامتی می کرد و همون اخلاق مزخرف و کاملا اشتباه ایرانی – که نباید نون کسی رو برید – به کمکش میومد و دوباره روز از نو و روزی هم از نو. اصولا در طول مدتی که در ایران کار می کردم، هیچ وقت شاهد برخورد با کارمند و یا اخراج از محیط کار نبودم. همیشه توی محیط کار، که هر قدر بزرگتر بود، معضلاتش هم بزرگتر میشد و برای افراد نخاله حاشیه امن تری به وجود می آورد، همین افراد بی مصرف وجود داشتند و تنها عملکردشون این بود که افراد کاری و با انگیزه مجموعه رو هم نسبت به محیط کار بی علاقه کنند. تنها استثنا، اینفوتک بود که تازه در یکی دو مورد این چنینی، علی آدم بده شد پیش خیلی از افراد، چرا که همه اخراج اون افراد رو از چشم علی می دیدن. کسی به این واقعیت توجه نمی کرد که وجود یک سری آدمی که برای خودشون خوشحال دارن توی شرکت می چرخن و در زمان کار، دستور آشپزی و مدل لباس بررسی می کنن و یا در مورد آقایون، به گشت و گذار روی اینترنت می پردازن و البته نظرات بدیعی در مورد بازار ارز و خودرو و مسکن و … دارن، فقط و فقط باعث میشه بقیه افراد هم انگیزه شون رو از دست بدن و به این یقین برسن که کار کردن و کار نکردن چندان تفاوتی نمی کنه.
حالا در کانادا. تیمی که من در هندوستان مدیریت می کنم، چند تا برنامه نویس هم داره که یکیشون آدم بیخیال و راحتی هست. یکی دوبار به مدیرم گفتم فلانی خوب کار نمی کنه و اون می گفت باید خودت مدیریتش کنی، این مساله به عهده خودته. من هم اولا نمی دونستم که روال کار در کانادا و در هند به چه ترتیبیه، یعنی اگر همه در محیط کار کانادایی یک مشکل دارن، من دو تا مشکل داشتم! باید دو تا فرهنگ مختلف کاری رو – که درمورد هردو خیلی تازه کار هستم – در نظر می گرفتم. به هر حال، از طرف یکی دو تا از مدیران دیگه شرکت هم گزارشاتی واصل شد مبنی بر اینکه این بنده خدا خیلی کارش جالب نیست. مدیر من- که یکی از شرکا و موسسان شرکت هم هست – به من و مدیر پروژه های هند (که در هندوستان سکونت داره) گفت که موقعش رسیده به این مطلب جدی تر رسیدگی کنیم. به ما گفت که خودتون دو نفر، با این طرف حرف بزنید و بهش تذکر جدی بدید که این راهی که میره به زودی به اخراجش از شرکت منتهی میشه.
من، بر طبق همون عادت ها و روالی که در ایران داشتیم، چندین مورد از مشکلات این فرد رو لیست کردم و با مدیر پروژه هند هم صحبتی کردیم و قرار و مدارهامون رو گذاشتیم. زمانی که خواستیم صحبت کنیم، مدیر من گفت من هم توی جلسه تون شرکت خواهم کرد، اما ساکت خواهم بود و شما دو نفر خودتون جلسه رو مدیریت می کنید. از ما خواست که مطالبی که در نظر داریم روبا اون در میون بذاریم. وقتی لیست موارد رو گفتیم، نکاتی رو گوشزد کرد، که واقعا جالب بودن. اون جلسه قرار بود به مشکل یک کارمند مساله دار رسیدگی کنیم، اما برای خود من تبدیل شد به یک کلاس و کارگاه آموزشی بسیااااااااااااار جالب توجه. که من هم به نشانه اعتراض برای شما تعریفش نمی کنم!
خوب خودتون چطورید؟ چه خبر ها؟!!!
اوکی، براتون میگم! هرچند گاهی وقت ها بی معرفت میشید. مدیرم به من گفت، بعد از سلام و احوالپرسی، فوری طناب دار رو گردن طرف ننداز! با سوالاتی از این قبیل شروع کن:

• چه خبر؟ اوضاع احوال خوبه؟
• چکارهایی می کنی؟ توی موقعیت و پوزیشن شغلی که هستی، اوضاع و احوال رو چطور می بینی؟
• همه چیز مرتبه؟ از کاری که می کنی راضی هستی؟
• نحوه انجام شدن کارها چطوره؟ خودت رضایت داری؟
• مشکلی در مورد کار می بینی؟ نکته ای هست که بخوای با ما در میون بذاری؟ کاری هست که ما بتونیم برای بهتر شدن شرایط انجام بدیم؟

این موارد رو وقتی مطرح می کنی، معمولا طرف خیلی مثبت جواب میده! معمولا همه چیز خوب و مرتبه و هیچ گله و شکایتی هم در کار نیست (اگر گله و شکایتی در کار باشه، خیلی هم خوبه چون می تونی موضوع رو پیگیری و حل کنی). وقتی که طرف خودش تایید کرد که همه شرایط خوب و مناسبه (و در واقع خلع سلاحش کردی!) موقع حمله است!
با زبون خوش، به طرف میگی که ما این مشکلات رو در نحوه کار تو دیده ایم. معمولا جلسات این چنینی، باید دو نفر باشن که فرد خاطی رو مورد تهاجم قرار بدن، یکی نقش پلیس خوب رو بازی می کنه و دیگری پلیس بد (good cop, bad cop)! یکی به نعل میزنی و یکی به میخ، اما در تمام مدت تن صدا و نحوه برخورد کاملا قاطعانه است. برای طرف تبعات کارش رو ذکر میکنی:

• فلان برخورد تو باعث شد من جلوی مشتری شرمنده بشم.
• فلان دو دره بازی تو، باعث شد وجهه شرکت لطمه بخوره.
• تو خیلی خوب هستی، ولی فلان رفتارت باعث میشه که قضاوت ها در موردت به سمتی بره که خیلی خوشایند نیست

در تمام مدت، خودت رو با روحیه همکاری نشون میدی، آقا اگر مشکلی هست، بگو تا کمکت کنیم. اگر کلاس لازم داری بری، بگو تا ترتیبش رو بدیم. اگر نیاز به جلسه داری که با من بعنوان مدیریت حرف بزنی، اعلام کن. و … مساله این نیست که بخواهیم طرف رو به هر قیمتی شده از سیستم حذف کنیم، منتها اگر قراره طرف توی سیستم بمونه باید شرایط کار و شرایط ادامه همکاری با شرکت رو بتونه احراز کنه. نباید برای خودش حاشیه امنی تصور کنه که خب حالا این صحبت رو کردیم و به خیر گذشت و بریم دنبال همون روال سابق. باید بهش اعلام کنی که فرصت داری خودت رو اصلاح کنی، وگرنه دفعه بعد دیگه اینطوری با خیر و خوشی مساله ماست مالی نمیشه!
نکته دیگه ای که از مدیرم یاد گرفتم، این بود که ممکنه در وجود طرف، ۵ تا اشکال پیدا کنی. اگر قرار باشه در جلسه ات، همه موارد رو بخواهی مطرح کنی و پوشش بدی، احتمالا هیچ کدوم رو دریافت نخواهد کرد و هیچ فایده ای از این کار نخواهی برد! بهترین حالت اینه که یک مورد رو مطرح کنی، نهایتا دو تا. و تاکیدت برای حل این دو تا مشکل باشه، بعدا اگر جواب گرفتی، بقیه موارد رو در جلسات بعدی باهش عنوان خواهی کرد.