اظهار نامه مالیاتی

بر هر ساکن کانادا اعم از مقیم دائم یا شهروند، واجب عینی است که هرسال پیش از آنکه به حسابش برسن، خودش به حسابش برسه. هرچی درآورده رو رو کنه و بفرسته برای آقای دولت، بدهکار شد پرداخت کنه و طلبکار هم شد، پولش رو بگیره بره حالش رو ببره. برخلاف نظامی که در ایران بود، که پول وقتی میرفت به خزانه دولت دیگه بیرون اومدنش محال بود، اینجا خیلی راحت از دولت شما پول میگیری. به شرطها و شروطها البته…

برای بنده ای که در سال ۲۰۱۴ وارد خاک بی گهر کانادا شدم (خوشبختانه اینجا خاکش مثل ایران پرگهر نیست که باعث گشادی و تنبلی مردمش بشه، بگن بابا آب داد و بابا نان داد و ما هم حالش رو بردیم)، لازم بود حساب و کتاب سال ۲۰۱۴ رو به دولت فخیمه کانادا اعلام کنم. توضیح اینکه هیچ ربطی نداره شما سرکار میرید یا نه، برای خودتون کار می کنید یا کارمند کس دیگه ای هستید و … کلا باید فایل مالیاتی پر کنید. برای افرادی که کارمند هستند، این روال شسته رفته تر از بقیه آدمهاست، چون ان شاء الله قبلا توسط کارفرماشون مالیاتشون کسر شده (چرا ان شاء الله؟  چون اینجا هم کارفرماهایی پیدا میشن که مثل منصور رشتی، حقوق کارمندهاشون رو توی پاکت بهشون بدن! حالا نه اسکناس توی پاکت، ولی مثلا مانی اوردر میدن به کارمندشون که خودشون مالیات و CPP و سایر کسورات دولتی رو بپیچونن). اما برای کسانی که برای خودشون کار می کنن، آدمهای self employed یا freelancer این روال کمی پیچیده تره و لذا اگر حسابدار به کارشون رسیدگی می کنه، هزینه بالاتری باید پرداخت کنن.

یقینا کسی دوست نداره پولی که با مکافات، به قول یک بنده خدایی از زیر پای فیل بیرون کشیده رو دو دستی تقدیم دولت خونخوار کنه! اما برخلاف ایران، اینجا به ازای مالیاتی که میدید خدمات و سرویس میگیرید (که حالا خیلی مهم نیست، چون اگر مالیات ندید هم اون خدمات و سرویس رو میگیرید). مهمتر از اون، سابقه مالیاتی پیدا می کنید که بسیار بسیار مهمه.

توی ایران اگر می خواستید به یکی اثبات کنید آدم معتبری هستید، کار بسیار سختی بود. منظورم اثبات واقعی اعتبار هستش، وگرنه اینکه یک چیزی رو ادعا کنی و مردم هم خیلی راحت قبول کنن، منم میدونم شدنی بود! ولی مثلا میخواستید وام بگیرید، یا باید آشنا توی بانکه پیدا می کردی، یا یه رانتی میخوردی، یا اینکه نمیشد دیگه! اینجا ولی برحسب درآمدی که داری میتونی از تسهیلات استفاده کنی. درآمد از کجا معلوم میشه؟ از مالیاتی که دادی! این خیلی مهمه. درآمد، شامل همه ورودی های مالی شماست، که از هرجایی در اقصی نقاط عالم بدست اومده باشه. طبیعتا اینجا هم ایرانی بازی میشه درآورد و اگر منبع درآمدی در ایران یا هرجای دیگه دنیا دارین، می تونید اعلامش نکنین و البته اگر بعدا بفهمن حسابتون با کرام الکاتبینه! و همه اون مزایایی که میشده توی کانادا به واسطه داشتن درآمد بالاتر کسب کنید رو هم از دست میدید. البته درآمدهای ایران از دید دولت احمق کانادا یک مشکل مضاعفی هم داره و اون اینه که توی ایران کسب شده، حالا بیا و اثبات کن این درآمد مشروعه و از اون مهمتر از راه قانونی هم وارد کانادا شده!

بگذریم. وقتی شما کارمند جایی هستید، حسابدار اون شرکت موظفه یک فرم قانونی به نام T4 رو در ابتدای سال جدید بهتون تحویل بده. در این فرم، میزان مالیاتی که توسط شرکت از درآمد شما کسر و به حساب دولت واریز شده، ذکر میشه. سایر کسورات از قبیل CPP (زبون برنامه نویسی سی پلاس پلاس منظورم نیست ها! Canadian Pension Plan یا همون بازنشستگی خودمونه) هم توی این فرم اعلام میشه. یک فرم دیگه هم توسط بانک براتون ممکنه ارسال بشه به اسم T5 که بیانگر سود سپرده های بانکی هست که در سال گذشته به حسابتون واریز شده. مگر اینکه حسابتون چی باشه؟ این رو دیگه با توجه به مطالب قبلی این وبلاگ خودتون جواب بدید!

این موارد میشه درآمدهای شما. در مورد سایر درآمدهایی که دارید، نمیدونم چطور میشه اظهارشون کرد. مرحله بعدی هزینه هاییه که داشته اید. شما احتمالا مستاجر هستید و خونه از خودتون ندارید (اگر دارید که خوش بحالتون، دارندگی و برآزندگی! در این حالت Property tax ملک یا املاکتون رو باید بدید) در این حالت، اسم صاحبخونه تون رو اعلام می کنید. دولت بابت حمایت از شما، یک پولی رو به عنوان کمک هزینه بهتون پرداخت می کنه. همچنین اگر از وسایل حمل ونقل عمومی برای رفت و آمد استفاده می کنید، به شرط خرید بلیطهای ماهانه (و اگر اشتباه نکنم، هفتگی) میتونید اونها رو هم در محاسبات مالیات ارائه بدید و درصدی از قیمتی که براش پرداختید (فکر می کنم ۱۵ درصد) بهتون برمیگرده.

در کانادا محاسبه مالیات به روش پلکانی انجام میشه، یعنی برحسب میزان درآمدی که دارید، جزء یک براکت یا رنج درآمدی قرار میگیرید که برحسب اون محدوده باید مالیات مربوطه رو پرداخت کنید. تا یک سقفی از پرداخت مالیات معاف هستید و بنابراین مثلا اگر در سال ۲۰۱۴ یک ماه سرکار رفته باشید، درآمدتون از حداقل درآمد پایین تره و اون مالیاتی که کارفرما ازتون کسر کرده بهتون برمیگرده. مثل خود من که در سال ۲۰۱۴ کلا یک ماه سرکار رفته بودم و بنابراین وقتی حسابدار برام محاسبات رو انجام داد، مشخص شد که تقریبا همه کسورات مالیاتی رو دولت بهم برمی گردونه! این همون تفاوتیه که اینجا با ایران داره. یادمه یکبار یکی از دوستانم بدلیل اشتباه محاسباتی از شرکت برق طلبکار شده بود، شرکت برق بهش پول رو برنگردونده بود! بلکه گفته بود برو بجاش برق مصرف کن، ما از این حسابت کم می کنیم! اینجا ولی همونطوری که پول به حساب دولت میره، پول از حساب دولت بیرون هم میاد. یک پول دیگه ای که دولت بهتون ممکنه پرداخت کنه، مالیات بر ارزش افزوده ایه که روی اجناس پرداخت کردید (و اینجا بهش میگن HST). در حد ۲۰۰ یا ۳۰۰ دلاره که بهتون پرداخت میشه. پرداخت پول از طرف دولت دو تا حالت داره، یا براتون چک پست می کنن، یا میتونید یک حساب جاری اعلام کنید که خود دولت براتون پول رو به اون حساب واریز کنه.

نکته آخر هم اینکه خیلی ها هستند که محاسبات مالیاتیشون رو خودشون انجام میدن، ظاهرا کار سختی نیست. ولی برای سال اول، من ترجیح دادم این کار رو یک حسابدار برام انجام بده تا دستم بیاد اوضاع و احوال از چه قراره. هزینه مربوطه هم شد ۵۶ دلار، منتها به چند صد دلاری که برام زنده کرد می ارزید!