مرور خاطرات: آمادگی برای آیلتس

داشتم مدارکم برای ارسال درخواست سیتیزنی رو آماده می کردم. توی لیست مدارک، درخواست اثبات تسلط روی یکی از زبانهای رسمی کانادا هم بود و طبیعتا دوباره یکی از موارد، آیلتس! خب جای نگرانی نیست، چون نمره ای که از آدم میخوان خیلی مسخره است (فکر کنم ۴ توی مهارت ها) و اگر آیلتسی داده باشید که تاریخ اعتبارش هم گذشته باشه، اشکالی نداره همون رو ارسال کنید. اما زیر و رو کردن مدارکی که داشتم من رو برد به سال ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰، زمانی که داشتم بال بال میزدم آیلتس بگیرم!
کانادا خیلی بد پیله بود، ۳ تا مهارت رو ۶٫۵ میخواست و لیسنینگ باید ۷٫۵ میشدی. اون ۳ تا کاری نداشت، اما این ۷٫۵ آخری، یکسال من رو علاف کرد. اولین بار دی ماه ۸۸ بود که امتحان دادم، اصلا نمیدونستم آیلتس چیه! در این حد که نمی دونستم ۴ تا مهارت رو باید جدا جدا امتحان داد و سایر مسائل. نیت هم اقدام برای استرالیا بود، با اون لیست کذایی MODL که مشاغل مورد نیاز فوری اش رو اعلام کرده بود. اولین امتحان، رایتینگ رو ۵٫۵ شدم، ریدینگ ۶٫۵ و بقیه رو ۶٫ اگر رایتینگ ۶ می شدم، سرنوشتم بطور کامل عوض میشد. ولی قسمت من استرالیا نبود. حدودا یک ماه بعد از اون بود که استرالیا اون لیست رو حذف کرد و دیگه برای استرالیا، باید ۴ تا ۷ میداشتی. کانادا ولی شرایطش اونی بود که گفتم، ۳ تا مهارت ۶٫۵ و لیسنینگ ۷٫۵٫
در فاصله دی ماه ۸۸ تا دی ماه ۸۹، ۶ بار آیلتس دادم! یادش بخیر، دلار ارزون بود و قیمت آیلتس ۲۵۰-۲۶۰ تومن. دو تا امتحان اول رو آیلتس تهران دادم. اولی که گفتم، از بیخ عرب بودم. برای دومی، فهمیدم کتاب هایی رو خود کمبریج منتشر کرده که اون زمان، ۶ تا بودن. باز هم انقدر روم زیاد بود که فقط یکی دو تاشون رو خوندم، یک معلم خصوصی – که مهدیار بهم معرفیش کرد و الان در کوکیتلام (بریتیش کلمبیا – کانادا) زندگی می کنه – گرفتم برای رایتینگ که یک سری تکنیک های جالب بهم یاد داد (در ادامه در موردشون صحبت می کنم). بار دوم که امتحان دادم شرایط بهتر شد اما سر اسپیکینگ همون دختری که بار اول باهم مصاحبه کرد باز هم به پستم خورد و دقیقا همون نمره قبلی رو بهم داد.
۴ دفعه بعد رو سازمان سنجشی امتحان دادم. بار اول به پست یک خانم هندی خوردم و بازم اسپیکینگ ۶٫۵ شد. ریدینگ دیگه رفت روی ۷٫۵ و همیشه روی ۷٫۵ موند. رایتینگ بار اول ۶٫۵ شد ولی لیسنینگ لعنتی طلسم شده بود. همیشه ۷ می شدم. بار چهارم یک بدشانسی آوردم، یک بنده خدایی بغل دستم نشسته بود و سر لیسنینگ جا مونده بود. با ایما و اشاره گفت سوالات رو بهش برسونم، من هم اینکار رو کردم و دوربینها ما رو دستگیر کردن! هر دو مون صفر شدیم ولی طرف مرام گذاشت و هزینه آزمون بعدی رو تقبل کرد. آزمون بعدی سرنوشت ساز بود (یادمه برای رزرو کردنش هم کلی استرس کشیدم چون فایل نامبر کانادا اومده بود و فرصتی نداشتم. از هولم دو تا امتحان رو رجیستر کردم!) شب و روزم شد آیلتس و کلی خوندم. امتحان بعدی خیلی جالب بود، یک نفر سر امتحان باز خواست تقلب کنه، خیلی عصبانی گفتم نه! بعد امتحان گفتم داداش شرمنده، من آدم بی مرامی نیستم ولی شرایطم اینه که مارگزیده ام! نتیجه اون امتحان یک نصفه شب پنجشنبه اومد و ترکونده بودم! لیسنینگ ۸٫۵! رایتینگ و ریدینگ ۷٫۵٫ اسپیکینگ هم ۷٫ خیلی فراتر از چیزی که میخواستم. امتحان بعدیش که دقیقا هفته بعدش بود، لیسنینگ ۸، رایتینگ ۷، ریدینگ ۷٫۵ و اسپیکینگ ۷ شدم. غول آیلتس رو له کرده بودم!
تکنیک های من، که شاید بدرد بقیه هم بخوره اینها بود:

اسپیکینگ و رایتینگ، هر دو باید یک چهارچوب داشته باشن. اول ایده رو باید گفت. بعد با ذکر مثال، اون ایده رو پشتیبانی یا اثبات کرد. جالبه که این روال حتی در مورد مصاحبه شغلی هم جواب میده. چند ماه پیش، با خزانه داری اونتاریو یک قرار مصاحبه داشتم. مشابه تجربه شهرداری، این بار هم ۳ نفر توی اتاق بودن و البته تجربه ام در مصاحبه خیلی بالاتر رفته بود. بازهم قبول نشدم منتها این بار بدلیل یک سوتی بود که در حین مصاحبه دادم. بعد از اینکه بهم گفتن رد شدی، گفتم باید دلیلش رو بهم بگید (و چون موقعیت شغلی دولتی بود، موظف بودن بهم فیدبک بدن). بهم گفتن همه جورت عالی بود، خیلی خوب و مسلط حرف زدی ولی فلان سوال رو چرا اینطوری جواب دادی (متاسفانه نمیتونم جزییات رو بگم چون قرار شد موارد رو محرمانه نگه دارم). اون استراتژی که برای پاسخگویی به سوالها انتخاب کرده بودم، همون چیزی بود که توی آیلتس دیده بودم. ابتدا شرح موقعیت، بعد اثبات راه حل و در انتها نتیجه گیری. کلا این متد در مورد همه چیز انگلیسی زبان ها جواب میده. آیلتس، مصاحبه، پرزنتیشن، مستندات، همه چیز.
در هر دو مورد اسپیکینگ و رایتینگ، باید ابتدا به مخاطب این مطلب رو منتقل کنید که قراره در مورد چی حرف بزنید. این در تمام مراحل تکرار میشه. فرض کنید قراره در مورد جهانی سازی (globalization) بنویسید. اول باید به مخاطب بگید که من موافق جهانی سازی هستم، بدلیل اینکه مثلا مردم رو با فرهنگ های جدید آشنا می کنه، باعث حرکت سرمایه گذاری ها و همینطور بازار کار میشه و به کشورهای در حال توسعه کمک می کنه که در بازار رقابت جهانی بتونن حرفی برای گفتن داشته باشن و کشورهای توسعه یافته هم نیازهاشون رو با قیمت مناسبتری تامین کنن. اینطوری به خواننده یا شنونده میگید حواست باشه در ادامه، من در مورد این ها میخوام حرف بزنم. بعد دونه دونه موارد رو باز می کنید و با ذکر مثال، توضیحشون میدید. مثال زدن در مورد آیلتس و همینطور در مصاحبه کاری، به مخاطب این پیام رو میده که شما از موضوع درست سر درآوردید، صرفا یک چیزی رو حفظ نکردید که الان بازگو کنید. مثلا در مورد فرهنگ های متفاوت، کشورهایی مثل کانادا و استرالیا رو مثال می زنید که از مواهب چند فرهنگی برخوردار شدن. یا در مورد گسترش بازار کار، به برنامه نویس های هندی استناد می کنید که در هند نشسته اند و برای شرکتهای آمریکایی کد نویسی می کنن. برای تامین نیاز کشورهای توسعه یافته و ورود کشورهای در حال توسعه به بازار هم، مثال تامین مواد اولیه کارخونه اپل از برزیل میتونه عنوان بشه. همه این موارد رو باید با transition های مناسب به هم وصل کنید، طوری که ارتباط قسمتهای مختلف گفته ها و نوشته تون، برقرار بشه و اینطوری نباشه که بی مقدمه از یک حوزه به حوزه دیگه بپرید. اینجا کلماتی مثل moreover (که البته دیگه فکر می کنم خیلی خز شده باشه!) nevertheless، on the other hand، furthermore و … به کمک شما میان. در نهایت هم، از مجموع حرفهاتون باید به یک جمع بندی برسید، که برخاسته از دلایل عنوان شده باید باشه. در این میونه، هر اندازه از کلمات فاخرتر و هرقدر از ساختارهای پیچیده تری در گفتار و نوشتار استفاده کنید، به بالا رفتن شانستون برای گرفتن نمره بالاتر کمک کرده اید. خود شما باشید، کدوم یکی رو می پسندید:
با توجه به دلایل فوق، جهانی سازی کار خیلی خوبی است.
در مقابلش پیشرفت اقتصاد، استفاده از تخصص کارشناسانی که تابحال در دسترس نبوده اند و توسعه بازار کار برای کشورهای مبدا و مقصد تنها گوشه ای از مزایای بیشمار جهانی سازی است و تعجبی ندارد وقتی می بینیم امروزه کشورها جهانی سازی را در اولویت های خود قرار داده اند.
در مورد لیسنینگ، تنها راه تمرین و عادت دادن گوش به شنیدن انگلیسیه. در این راه، تماشا کردن فیلم برای آیلتس، اونم در کوتاه مدت کمکی نمی کنه. من خودم تمام آیتمهایی که تا اون زمان در دنیا از طرف خود کمبریج ارائه شده بود رو گوش کردم. بعد از اینکه تست ها رو میزدم، فایل ها رو بارها و بارها گوش می کردم تا با لهجه و همینطور حالت صحبت کردن افراد آشنا بشم. خبر خوب اینکه تعداد آدمهایی که برای امتحان لیسنینگ حرف می زنن محدوده و دقیقا همون آدمهایی هستند که توی کتابها هم ایفای نقش کرده اند. بنابراین آشنایی با طرز حرف زدن اونها میتونه در امتحان کمک کننده باشه. روز امتحان هم، یکی دوتا از اون فایل ها رو روی گوشی تون همراه داشته باشید. مغز ما – که فارسی زبان هستیم – فارسی فکر می کنه. من با گذشت نزدیک به چهارسال از زندگی در کانادا، بازهم صبح ها که بیدار میشم و میرم سرکار، فهم صحبت های افراد دور و برم برام مشکله. بنابراین اگر از اون فایلها همراهتون باشه که قبل از امتحان بهشون گوش بدید، بقول خودمون مغزتون رو گرم کردید که برای امتحان آماده باشه. وگرنه این گرم کردن مغز، سر امتحان باید رخ بده.
و اما ریدینگ. بنطر من ساده ترین ماژول آیلتس همین ریدینگه. یکی دو تا تکنیک ساده داره ولی چیزیه که خیلی راحت میشه ازش نمره آورد. در مورد true, false, not given هیچی بر مبنای نتیجه گیری شما تنظیم نشده (بقول معلم زبانم، نظر شما در آیلتس پشیزی ارزش نداره!). باید چیزی که در متن می خواهید صراحتا وجود داشته باشه. اگر صراحتا فلان چیز وجود داشت، true. اگر صراحتا گفته شده بود که وجود نداره، false. و در غیر اینصورت، not given. تفسیر شما ربطی به سوالات نداره، دو نفر آدم متفاوت، دو تا تفسیر متفاوت ارائه میدن. پس اینکه: این رو گفته و ازش نتیجه میگیرم که فلان چیز درسته، اصلا روش خوبی برای جواب دادن به سوالات نیست.
یکی دیگه از سوالاتی که در ریدینگ خیلی مشکل آفرین می تونه باشه (و اتفاقا خیلی راحت میشه باهش برخورد کرد)، سوالاتیه که یه لیست از ۱۰ عبارت بهتون میدن، میگن ۶ تا از اینها رو به عنوان سرفصل پاراگراف های متن انتخاب کنید. به این کار اصطلاحا head matching گفته میشه. بدترین کار اینه که بشینید و کل پاراگراف رو برای این منظور بخونید. یادتونه گفتم فرمت امتحان چطوره؟ ایده هر قسمت، اولش میاد. پس اول باید در هر کدوم از متنهایی که به عنوان سرفصل داده اند، یک و فقط یک کلمه کلیدی (که بیانگر منظور اصلی اون عبارت هست) رو پیدا کنید و زیرش رو خط بکشید. بعد برید سراغ متن، اینجا هم فقط جمله اول رو بخونید. بعد ببینید مفهوم این جمله، با کدوم کلمه ای که در مرحله قبلی زیرش خط کشیده بودید همخونی داره. به همین راحتی می تونید عبارات رو با پاراگراف ها مرتبط کنید. احیانا، اگر موردی بود که با جمله اول نتونستید ارتباط رو برقرار کنید، به جمله آخر پاراگراف مراجعه کنید و از روی اون تصمیم بگیرید (یادتون باشه که جمله آخر، نتیجه گیری از صحبته). البته اگر از جمله اول به نتیجه رسیده بودید، دیگه لازم نیست خودتون رو با مراجعه به جمله آخر گیج کنید.